Moerstaal

Als we in Limpopo zijn, zullen we overnachten in het MPCC van Makhuva, een dorp in het district Mopani in Limpopo. Op de website van de provincie staat:
The population of Limpopo consists of several ethnic groups distinguished by culture, language and race. The Northern Sotho (Sepedi) make up the largest number, being nearly 57 per cent. The Tsonga (Shangaan) speakers comprise 23 per cent while the Venda make up 12 per cent. Afrikaans speakers make up 2.6 per cent while English-speaking whites are less than half a per cent.

First language speakers Afrikaans en Engels zijn in heel Limpopo dus minder dan 5%... Eergisteren heeft de Minister van Onderwijs Naledi Pandor aangekondigd dat het tijd is om make the learning of an African indigenous language compulsory in our schools. Eindelijk zal de overige 95% (voor Limpopo dan) sprekers van Sepedi (Sesotho sa Leboa), Xitsonga en Tshivenda de kans krijgen om in hun 'moerstaal' onderwezen te worden.

Weerstand tegen het plan vind je vooral in conservatievere kringen. Ook begrijpen veel mensen niet wat het nut is van onderwijs in moedertalen. Op radio en televisie wordt er dan ook hevig gedebatteerd (in het Engels) over de kwestie. Gisteren werd zelfs Nederland als voorbeeld genoemd.Nederland! Het is waar: ik heb altijd onderwijs gekregen in mijn eigen taal - Nederlands - en heb daarnaast goed Engels geleerd (ook al kan het nog altijd beter). Ik denk dat de meeste Nederlanders dat gelukkig heel gewoon vinden maar in Zuid-Afrika is het nog altijd zo dat je vanaf je eerste schooldag onderwijs krijgt in Engels of Afrikaans. Ook als je die taal nog helemaal niet kent. Overigens zijn er ook veel scholen waarin de onderwijzers de uitleg geven in bijv. Xhosa en waarbij alleen de tekstboeken in het Engels zijn. Dat is een goede middenweg.

Het plan van de minister heeft een groot draagvlak en veel organisaties hebben hier de afgelopen jaren voor gelobbyd. Of er gewoon werk van gemaakt, bijvoorbeeld... Biblionef!
Enkele andere organisaties die ik hier in Kaapstad ken en die hieraan werken zijn: PRAESA, First Words In Print, Masifunde Sonke, PanSALB en ELRU.

In totaal zijn er 11 officiele talen in Zuid-Afrika. Statistieken over het aantal sprekers vind je op de website van Statistics South Africa (meer in het bijzonder de laatste volkstelling, Census 2001).